مقالات

اسید اولئیک و کاربردهای آن

 

اسید اولئیک ترکیب یک اسید چرب است که فرمول مولکولی آن C₁₈H₃₄O₂ که جرم مولی آن 282.4614 است. این ترکیب به صورت مایع روغنی با رنگ زرد کم رنگ است. چگالی این ترکیب 0.895 gr/cm³  و دمای ذوب و جوش آن به ترتیب 286 کلوین و633 کلوین است این ترکیب در آب به صورت نا‌محلول بوده ولی در متانول و ترکیبات آلی به صورت محلول است. از دیگر نام‌های آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

Z)-Octadecenoic acid

(Z)-Octadec-9-enoic acid

cis-9-Octadecenoic acid

cis-9-Octadecenoic acid

Oleic acid

یکی از منابع اصلی این اسید در مواد غذایی روغن زیتون می‌باشد. کلزا و روغن هسته انگور نیز حاوی اسید اولئیک است.

اسید اولئیک در بسیاری از مغزها و دانه‌ها حاوی چربی و در بسیاری از ماکیان به خصوص مرغ و بوقلمون یافت می‌شود. جداسازی آن از منابع حیوانی چالش برانگیز و دشوار خواهد بود. در حالی که سبزیجات و دانه‌های روغنی منابع اصلی اسید اولئیک می‌باشند.

اسید اولئیک یک اسید چرب اشباع شده است که به طور طبیعی در بسیاری از منابع گیاهی و محصولات حیوانی یافت می شود. این ماده اسید چرب امگا 9 است و به عنوان مثال به عنوان یکی از منابع سالم چربی در رژیم غذایی به شمار می آید. کارشناسان بهداشت اغلب استفاده از آن را در پخت و پز توصیه میکنند و همچنین این ترکیب به جای چربی های حیوانی در تعدادی از به اصطلاح غذاهای بهداشتی و محصولات رژیم غذایی استفاده می شود. کلزا و روغن هسته انگور نیز حاوی اسید اولئیک می باشند.

تولید:

بیوسنتز اسید اولئیک شامل اثر آنزیم stearoyl-CoA 9-desaturase  است که بر روی stearoyl-CoA اثر می گذارد. در واقع، اسید استئاریک هیدروژنه شده است تا اسید اولئیک مشتق شده را از مونو اکسید به دست دهد.

اسید اولئیک تحت واکنش اسید کربوکسیلیک و الکل قرار می‌گیرد. این محلول در محلول‌های آبی حل می‌شود و صابون‌هایی به نام الولات ایجاد می‌کند و ید را در سراسر پیوند دوگانه اضافه می‌کند. اکسیداسیون در اتصال دوگانه به آرامی در هوا رخ می‌دهد، و به عنوان فشرده‌سازی در مواد غذایی و یا خشک شدن در پوشش شناخته شده است. کاهش گروه اسید کربوکسیلیک باعث تولید الکل می‌شود. اوزونولیز اسید اولئیک مسیر مهمی برای اسید آزیلئیک است.

 

H₁₇C₈CH = CHC₇H₁₄CO₂H + 4 "O" → H₁₇C₈CO₂H + HO₂CC₇H₁₄CO₂H

استرها از اسید آزالئیک برنامه های کاربردی در روانکاری و پلاستیک ها را پیدا می کنند.

 

کاربرد:

 

میزان چربی بالای اسید اولئیک آن را یک مرطوب کننده بزرگ می سازد به طوری که برخی از شرکت‌های لوازم آرایشی و بهداشتی آن را به لوسیون‌ها و صابون‌های آرایشی خود اضافه کرده تا توانایی خود را برای تولید محصولات مناسب برای تغذیه پوست بالا ببرند. اسید اولئیک اغلب قادر خواهد بود به سطح لایه‌های زیرین پوست نفوذ کرده و منجر به حفظ رطوبت طولانی مدت در سطح پوست خواهد شد. در حالی که لوسیون و کرم‌های عادی ممکن است روی سطح پوست بنشیند. این اسید می‌تواند با اسید چرب امگا 9 که نفوذ عمیق‌تری دارد ترکیب شود و نتایج رضایت‌بخش‌تری ایجاد نماید که غالبا قیمت بیشتری هم دارد. هم‌چنین، از این ماده در کارخانجات چرم‌سازی، در نساجی، در تولید روان‌کننده‌ها، حد واسط‌های شیمیایی و رزین‌‌های آلکید استفاده می‌‌شود.

تولید کنندگان مواد غذایی غالبا با تمرکز بر روی فواید سلامتی این اسید اولئیک با افزودن آن به سس سالاد، محصولات پخته شده، بستنی، لیمونادها، و طیف وسیعی از غذاهای آماده، معمولا به عنوان جایگزینی برای چربی‌های حیوانی مانند کره و یا روغن خوک سرمایه گذاری می‌کنند.

 

اسید اولئیک غالبا قسمتی از درمان‌های هومیوپاتی برای کاهش کلسترول می‌باشد. اسید اولئیک ممکن است بسته به تشخیص پزشک و نیازهای بیمار، به شکل کپسول تجویز گردد و یا ممکن است به بیماران برای اضافه کردن منابع طبیعی‌تر به رژیم غذایی خود توصیه گردد.

 

بسته بندی و نگهداری:

اسید اولئیک در بشکه‌ها و فله‌های 180 و 190 و 220 لیتری (کیلوگرمی) که هر چهار بشکه دریک پالت نگه‌‌داری می‌شود، عرضه می‌شود.

 اسیدهای چرب باید در شرایط تحت پوشش خشک و دور از منبع حرارت و جرقه نگهداری شود. عامل‌های خاموش‌کننده دی اکسید کربن و پودرهای شیمیایی خشک است. مواد توصیه شده برای نگه‌داری، حمل و نقل و توزیع اسیدهای چرب استیل ضد زنگ، کربن استیل، استیل گالوانیزه شده و کربن استیل روکش شده با اپوکسی یا PVC یا پلی استر است. و زمان  استاندارد نگه‌داری از این محصول 24 ماه در انبار سر بسته است.